இரா: மானை அம்புஎய்திக் கொல்ல வருகிறான் வேடன். வேடனுக்கு, இரக்கத்தின் மேன்மையை எடுத்துக்கூறி, தவசி தடுக்கப்பார்க்கிறார். வேடன் என்ன செய்வான்?
கம்: வேடனா? அவன் தவசியின் பேச்சைத்தள்ளி விடுவான். முரடனல்லவா அவன்?
இரா: முரடனாகமட்டுமா இருக்கிறான். ஞானக்கண்ணில்லாக் குருடன்.
கம்: வாஸ்தவம்! வாஸ்தவம்!
இரா: அந்த முரடன், குருடன், ஊமையல்ல! அவன் என்ன சொல்வான் தெரியுமா, தவசியைப் பார்த்து? முனி புங்கவரே! என்தொழில் காட்டிலே வேட்டையாடுவது. இந்த மானைநான் கொன்றால்தான் இன்றைய வாழ்வு எனக்கு. இரக்கமில்லையா என்று கேட்கிறீர், தவசியே! பரமனையே நோக்கித் தவம் புரியும் உமது கூட்டத்தவர், யாகங்களிலே, ஆடுகளைப் பலியாக்குகிறீர்களே, அந்தச் சமயம், இரக்கம் என்ற ஒரு பொருள் உம்மை விட்டுப் போய்விடும் காரணம் என்ன? என்று கேட்பான். கேட்டான் என்று கருதுவோம், முனிவர் என்ன சொல்வார்!
கம்: முட்டாளே! யாகம் பகவத்ப்ரீதிக்கான காரியம், என்று கூறுவார்.
இரா: இறைவன் வழிப்பாட்டுக்கான காரியத்துக்கும் இரக்கம் என்ற பண்புக்கும் பகையா ஸ்வாமீ! என்று வேடன் கேட்பானே!
நீதி: கற்பனைக்காட்சிகள், ஏன்! உன் கட்சியைக்கூறு. இரக்கம் என்றால், பிறர் கஷ்டப்படுவது கண்டு மனம் இளகுவது அந்த உயரிய பண்பு உன்னிடம் இல்லை. இருந்ததா?
இரா: இல்லை! நானே கூறினேனே, எந்தெந்தச் சமயங்களிலே இரக்கம் கொள்ளவில்லை என்பதை. நான், இரக்கப்பட்டேன் என்று புளுகுபேசித் தப்பித்துக் கொள்ள விரும்பவில்லை. என்வாதம்வேறு.
நீதி: அது என்னவாதம்? கூறும் கேட்போம்.
இரா: இரக்கம், எனக்கு இல்லை, என்று கூறி, அந்த ஒரு பொருள் இல்லாத நான் அரக்கன் என்று கூறி, அரக்கனான நான் அழிக்கப்பட்டது; இரக்கம் எனக்கு இல்லாததால்தான் என்று
112